Spastisite nedir?

Spastisite, inmenin yaşamı etkileyen en önemli etkilerinden biridir. İnme geçirmiş kişilerin üçte birinde spastisite görülebilmektedir.
Spastisite nedir?
Spastisite, istemli hareket etmemizi sağlayan beyin ve/veya omurilik hasarı sonucu gelişebilen çeşitli klinik özelliklerden biri olup, anormal olarak artmış kas tonusuna bağlıdır. Bu durum kaslarda sertlik ve pasif harekete karşı dirence neden olmaktadır.
Spastisitenin günlük yaşama etkisi nedir?
Aslında kas tonusu az da olsa istirahatte bile sürekli olarak kaslarımızda bulunan bir gerginlik durumu olup normal düzeyde olduğunda normal duruşumuzu sağlamakta görevlidir. Spastisite durumunda ise kas tonusu anormal olarak artar. Bu durum pasif harekete karşı artmış dirence yol açar.
Günlük yaşamda spastisite hareket etmede güçlük, hijyen, bakım ve yaşam kalitesinde azalmanın yanısıra ağrı, eklemlerde katılık, bası yaraları gibi fiziksel semptomlara da yol açabilirler. Sonuç olarak da hastaların giyinmek, yemek yemek gibi basit günlük aktiviteleri bile yerine getirmelerine engel olarak birilerine bağımlı olarak yaşamalarına sebep olmaktadır. Ayrıca bu durum enfeksiyonlar veya anksiyete, depresyon ve özgüven azalması gibi psikolojik problemleri de tetikleyebilir.
Çalışmalar da göstermiştir ki spastisite inme geçirmiş kişilerin hayatlarında en önemli etkiye sebep olan durumlardan biridir.
Spastisite nasıl tedavi edilir?
Spastisitenin tedavisi birçok branşa ait hekimlerin ortak bir şekilde çalışması ile sağlanmalıdır. Rehabilitasyon planı bireysel olarak hastanın ihtiyaçlarına göre düzenlenmeli ve ilaç tedavisinin yanı sıra fiziksel, mesleki ve psikolojik gibi birçok ek tedaviler içermelidir.
Tedavinin birinci hedefi spastisiteli hastaların ve bakıcılarının yaşamını kolaylaştırmak ve böylece hayat kalitesini arttırmaktır. Fonksiyonel iyileşme uzun dönemde en önemli faktördür. Her birey için gerçekçi hedeflerin geliştirilmesi başarılı bir tedavinin anahtarıdır.
Bu hedefler nörolog, fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanı, fizyoterapist, mesleki terapist, ortez uzmanından oluşan spastisite tedavi ekibi tarafından takip edilmelidir.
Fizik tedavi, spastisite tedavisinin temelidir. Kas tonusunu azaltmak, hareketliliği korumak veya geliştirmek, güç ve koordinasyonu arttırmak, bakım ve konforu iyileştirmek için tasarlanmıştır.
Botulinum nörotoksin enjeksiyonları rehabilitasyon etkisini daha da arttırabilir. Böylece spastisiteyi daha iyi düzeltebilir. Genellikle botulinum nörotoksin enjeksiyonunun etkisi ortalama 3 ay sürer.
Ağızdan alınabilen ilaçlar da tedavide yardımcıdır. En sık kullanılan ilaçlardan biri baklofendir. Bu ilaçların tek başına etkinlikleri sınırlı olup yan etkiler açısından dikkatli olunmalıdır.
Rehabilitasyon (fiziksel ve mesleki terapi) ve botulinum toksini enjeksiyonu gibi farmakolojik spastisite tedavilerinin zamanla ortaklaşa çalıştığı düşünülmektedir.
Diğer tedavilere yanıt alınamayan şiddetli vakalarda cerrahi tedavi seçenekleri de mevcut olup bu konuda bir hekimden bilgi alınması uygun olacaktır.