MS Hastalığı hakkında merak edilenler

MS hastası kadınlar doğum yapabilir mi? Çocuk sahibi olabilir mi?

Bu konuda maalesef yaygın bir yanlış düşünce var. MS hastası kadınların çocuk sahibi olamayacaklarını düşünenler var.  MS doğurganlığı engelleyen bir hastalık değildir. MS hastası kadınlar hamile kalabilir, doğum yapabilir, MS çocuk sahibi olmaya engel bir hastalık değildir. Ancak tabii ki bütün kadınlar gibi MS hastası kadınlar da sağlık durumlarının uygun olduğu zamanda çocuk sahibi olmalıdır. Örneğin, hastalıkla ilgili ağır bir tedavi gereken zamanda hamileliğin ertelenmesi doğru bir karar olacaktır.

MS hastalığı kimlerde görülür? Hastayı nasıl etkiler?

MS daha çok genç insanlarda ortaya çıkan bir hastalıktır. En çok 15 ile 50 yaşları arasında ortaya çıkar. Kadınlarda erkeklerden daha sık görülür. Genç yaşta ortaya çıkması ve yaşam boyu devam edebilmesi nedeniyle insanların yaşamlarını önemli derecede etkileyebilen bir hastalık.

Hastalığın adı MS ne anlama gelir?

MS bir kısaltma aslında, Multiple Skleroz sözcüklerinin baş harfleri.  Bu hastalıkta MS plağı dediğimiz oluşumlardan beyinde ve omurilikte çok sayıda meydana gelmektedir. Multipl sözcüğü çok sayıda demektir ve skleroz da MS plaklarını belirten ifade.

MS engelliliğe neden olabilir mi?

MS kişide engellilik yapabilen bir hastalık. Oluşturduğu engellilik nedeniyle hastalar birçok yaşamsal işlevlerinde problem yaşayabilmektedir. İyi tedavi edilmeyen olgularda maluliyet riski daha fazladır. MS tedavisi için son yıllarda çok önemli gelişmeler sağlanmıştır ve günümüzde tedavi ile maluliyet riski azaltılabilmektedir.

Erken teşhisin önemi var mı?

Tedaviye erken başlanan ve etkili bicinde tedavi edilen hastalarda, hastalığın seyrinin çok daha iyi olması söz konusudur. Bu nedenle hastalığın başlangıç döneminde teşhis edilmesi ve etkili tedavi uygulanması hastalıktan olumsuz etkilenmemek açısından büyük önem taşımaktadır.

Hastalık nasıl başlar?

MS beyin ve omuriliğe ait belirtilerle başlar. Çift görme, bulanık görme, dokunma duyusu ve diğer duyulara ilişkin duyu bozuklukları, el ve ayaklarda kuvvet kusurları, yürüme bozuklukları, vücudun çeşitli bölgelerinde uyuşma veya karıncalanma benzeri rahatsız edici hisler, hareketlerde beceriksizlik, denge bozuklukları, cisimleri tutmada beceriksizlik, gibi çok farklı belirtilerle başlayabilir. Başlangıçta genellikle bu belirtiler günler veya haftalar içerisinde kendiliğinden kısmen veya tamamen iyileşir. Ancak daha sonra hasta yeni ataklar geçirir. MS hastalığında yeni belirti ortaya çıkması “atak” olarak adlandırılır. Her ataktan sonra bazı belirtiler izler bırakır. İlk ataklar kendiliğinden iyileştiği için kimi zaman hasta tarafından önemsenmeyebilir. Ancak MS de ataklar tekrarlayıcıdır. Erken dönemde teşhis konulursa erken tedavi mümkün olur.

Hastalığın seyri nasıldır?

Hastalığın seyri değişkendir. Kimi hastada iyi huylu seyreder, yaşam boyunca az sayıda ve hafif ataklar olur. Kimi hastada ise ağır seyirlidir. Sık ataklar olur ve ataklar engellilik oluşturabilir. MS hastaya özgü bir hastalıktır ve her hastada farklı seyreder. Biz tedavi planlarken hastamızda MS seyrini belirleriz ve tedavi planımızı ona göre yaparız.

Bu hastalıkta beyinde neler oluyor, izah eder misiniz?

MS beyinde ve Omurilikte sinir liflerini kılıf gibi saran Miyelin adlı bir madde var. Miyelin sinir liflerini korur ve daha verimli çalışmalarını, daha hızlı iletim yapabilmelerini sağlar. Miyelin olmayınca sinir lifi yeterince verimli çalışamaz. Elektrik tellerinin çevresini saran kılıf nasıl ki teli koruyor ve çevreden izole ederek düzgün çalışmasını sağlıyorsa miyelin de sinir lifleri için benzer bir işlev görür.

MS hastalığında, hastanın bağışıklık sistemi bir noktada yanlış çalıyor, kendi beynindeki ve omuriliğindeki miyeline zarar veriyor. Miyelin harabiyeti meydana geliyor. Tabii ki miyelini bozulan sinir liflerinin çalışması bozuluyor. Sinir liflerinin çalışması bozulunca

Beynimizde ve sinir sistemimizde sinyallerin iletimi sinir lifleri ile sağlanır ve elektriksel olaylar ile gerçekleşir. Miyelin bozulunca bu iletim süreci bozulur, sinir iletimi aksayınca beyin ve omuriliğin çalışmasında da aksamalara yol açar. Sonuçta hastanın hareketlerinde, duyu algılamasında, dengesinde, görmesinde veya diğer işlevlerinde aksamalar ortaya çıkabilir.

MS hastası spor yapabilir mi?

Biz hastalarımızın özellikle hareketli olmalarını isteriz. MS hastası spor yapabilir. Hangi sporları ve hangi özellikte yapabileceği konusunda Doktorunun görüşünü alması yararlı olacaktır. Yüzme bizim öncelikle önerdiğimiz aktiviteler arasındadır.

MS bulaşıcı bir hastalık mıdır?

MS bulaşıcı bir hastalık değildir.

MS tedavisi mümkün mü?

Günümüzde MS tedavisi için uygulanan çok sayıda ilaç ve tedavi seçeneği mevcuttur. Bu tedaviler hastalığı tamamen ortadan kaldırmıyor. Hastalık aktivitesini durdurmayı veya azaltmayı hedefleyen tedaviler. Etkili şekilde tedavi edilebilen hastalarda hastalığın neden olabileceği zararların engellenebilmesi veya en aza indirilebilmesi mümkündür. Günümüzdeki tedavi alternatiflerinin hastaya özel olarak yapılacak iyi bir planlama bu konuda iyi sonuçlar sağlayabildiğini söyleyebiliriz. Ancak tabii ki her hastalıkta olduğu gibi MS için de tedavi sonuçlarında farklılıklar olabileceği, her hastanın tedaviye vereceği cevabın değişik olabileceği akılda tutulmalı.

MS tedavisi zor bir hastalık mükemmel bir hasta-hekim iletişimi gerektiriyor. Her hastanın kendine özgü değerlendirilmesi ve tedavi planlaması gerekiyor. Hastanın tedaviyi eksiksiz olarak ve hiç aksatmadan uygulaması gerekiyor. Hastalık ile ilgili önerileri mutlaka olarak uygulaması gerekiyor. Bazen zorluklar içeren bir tedavi sürecidir. Bu süreç zor olsa da hastamızın yaşamının aksamadan sürmesi, fonksiyon kaybı olmaması için bu zorluklara değer olduğunu düşünmek kesinlikle mümkün.

Hastalara önerileriniz nelerdir?

MS günümüzde tedavisi olan bir hastalık. Sağlıklı beslenme, düzenli fiziksel aktivite, düzenli ve etkili tedavi ile hastalığın zararlarından korunabilmek, minimuma indirebilmek mümkündür. İyi bir hasta-hekim iş birliği tedavide temel koşul.